Na nowosolskim dworcu można już zobaczyć makietę kolejowo-krajobrazową w skali: HO (1:87)
Makieta w części historycznej prezentowanych pojazdów kolejowych oraz innych pojazdów odwzorowuje tzw. modelarską kolejową epokę IV (lata 1968-1989) w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Rekonstrukcje budowli tworzących infrastrukturę kolejową (parowozownia, budynki stacyjne, wieża cieśnień, osiedle mieszkaniowe, zakład przemysłowy) wzorowane są na obiektach historycznych zachowanych na obszarze dzisiejszej Polski zachodniej. Obiekty w tej architekturze wznoszone były w okresie budowy linii kolejowych na początku XX wieku.
Projekt i wykonanie makiety – Krzysztof Jasiński (inwestor), Daniel Skarżyński , Marcin Pazio , Konrad Tanasiewicz
Własność: Muzeum Miejskie w Nowej Soli (ME235)
Opis makiety kolejowo-krajobrazowej
Makieta o wymiarach 4,3 m x 2 m (1,8 m) na podstawie składającej się z trzech części. Dwie połączone w jeden blok o wymiarach 3,2 x 1,8 m o konstrukcji stalowo-drewnianej oraz jedna
o wymiarach 1,1 x 2,0 m o konstrukcji drewnianej. Podstawy są zaopatrzone w drewniane nogi.
W konstrukcji podstaw instalacja elektryczna podświetlenia elementów makiety.
Makieta w części ekspozycyjnej przedstawia odtworzenie naturalnego krajobrazu z wzniesieniami, dolinami, rzekami, strumieniami, kamieniołom oraz infrastrukturę kolejową i przemysłową z zabudową mieszkalną. Na makiecie za pomocą figurek i modeli redukcyjnych pojazdów szynowych i kołowych zaaranżowane są sceny rodzajowe.
Elementy makiety wykonane są wykorzystaniem tworzyw sztucznych, kartonu oraz gotowych materiałów modelarskich dostępnych na rynku (elementy zabudowy, posypki gruntowe, torowiska kolejek, słupy oświetleniowe, pojazdy redukcyjne, urządzenia techniczne, figurki ludzi i zwierząt). Elementy odtwarzające roślinność wykonano z tworzyw sztucznych.
Makieta wykonana w modelarskiej skali HO w części historycznej zastosowanych pojazdów kolejowych oraz innych pojazdów odwzorowuje tzw. modelarską kolejową epokę IV (lata 1968-1989) w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Rekonstrukcje budowli tworzących infrastrukturę kolejową (parowozownia, budynki stacyjne, wieża cieśnień, osiedle mieszkaniowe, zakład przemysłowy) wzorowane są na obiektach historycznych zachowanych na obszarze dzisiejszej Polski zachodniej (województwa lubuskiego i powiatu nowosolskiego). Obiekty te zostały wzniesione w okresie budowy linii kolejowych na początku XX wieku.
Makieta w części ekspozycyjnej tworzy jedną całość stylistyczną i konstrukcyjną, jednak dla celów opisu oraz inwentaryzacji elementów ruchomych została podzielona na sektory.
1.Sektor centralny – rozjazdy
Makieta w centralnej części prezentuje infrastrukturę kolejową z torowiskami, peronami, rozjazdami, słupami trakcji elektrycznej i oświetleniowej oraz wyposażeniem stacyjnym obsługującym parowozy (żurawie wodne). W tej części zaprezentowano także scenki robót budowlanych wykonywanych przez pracowników kolejowych przy torowisku.
W otoczeniu centralnej części makiety znajdują się obiekty odtwarzające elementy środowiska naturalnego oraz infrastruktury, które połączone są ze sobą siecią torów kolejowych (także bocznic).
2.Parowozownia
Centralnym elementem sektora jest rekonstrukcja budowli wielostanowiskowej parowozowni z początku XX wieku. W otoczeniu obiektu znajduje się obrotnica oraz inne elementy kompleksu parowozowni: wieża wodna, budynek kotłowni z wysokim kominem, zasieki węglowe z dźwigiem i zsypem węgla oraz dwiema suwnicami, kanały oczystkowe. W otoczeniu parowozowni znajdują się budynki kolejowe, nastawnia, przejazd kolejowy ze szlabanami, wiadukt nad skanalizowanym strumieniem oraz duży most kratownicowy. Pod mostem scena rodzajowa nad wodą (łódki, wędkarze, kąpiący się).
3.Tartak
Zabudowę sektora tworzą niewielkie budowle przemysłowe oraz urządzenia tartaczne (trak, szopy, biura, zsyp trocin z wagonikami i trakcją kolejki wąskotorowej. Za pomocą figurek odtworzono pracę pracowników tartacznych oraz prace polowe w otoczeniu.
4.Warsztat samochodowy
Sektor dzieli się na dwie części:
• otoczony ogrodzeniem budynek warsztatu z infrastrukturą oraz pojazdami oraz scenkami prac remontowych, trafostacja.
• tzw. tereny zielone ze scenami wypasu bydła na łące, prac pomiarowych geodetów, wypoczywających nad strumieniem turystów, grzybiarzy w lesie.
5.Kamieniołom
Sektor przedstawia sceny z pracy zakładu pozyskującego kamień. W infrastrukturze zakładu znajduje się brama wjazdowa z wagą samochodową, budynek główny z tłuczarką kamienia, dźwig, suwnica i mniejsze zabudowania. Sceny urobku surowca i jego wywozu przedstawione za pomocą licznych pojazdów. Scenka odpoczynku pracowników w części socjalnej zakładu. Nad terenem zakładu wiadukt kolejowy.
6.Stacja kolejowa
Sektor składa się z kilku części:
•kotłownia – obiekt z wysokim kominem, dźwigiem oraz scenami transportu węgla – pojazdy;
•stacja – budynek stacyjny z magazynami, wieża wodna, scenki osób oczekujących na peronie na pociąg, niewielkie targowisko, sklep spożywczy.
•osiedle kolejowe – dwa budynki mieszkalne – sceny prac w ogrodzie, prac remontowych budynku.
7.Zakład przemysłowy
W sektorze znajdują się dwie duże piętrowe budowle przemysłowe, duża wiata, suwnica oraz mniejsze obiekty. Elementy: skrzynie, szpule z kablami energetycznymi, drewniane palety. Scenki odpoczywających pracowników.
Wykaz ruchomych elementów (pojazdów) na makiecie kolejowo-krajobrazowej
1)Sektor centralny – rozjazdy
1.Widlak – szt.1
2.Koparka kołowa – szt.1
3.Samochód terenowy GAZ – szt.1
2)Parowozownia:
1.Samochód ciężarowy SKODA – beczkowóz – szt.1
2.Samochód osobowy WOŁGA – szt.1
3.Samochód osobowy TRABANT kombi – szt.1
3)Tartak:
1.Samochód osobowy FIAT 126p – szt.1
2.Motocykl JAVA – szt.1
3.Samochód ciężarowy SKODA – piaskarka – szt.1
4.Ciągnik – szt.1
5.Samochód ciężarowy TATRA z naczepą z drewnem – szt.1
6.Widlak – szt.1
7.Wóz konny (2 konie) z przyczepa z drewnem – szt.1
4)Warsztat samochodowy:
1.Samochód UAZ Milicja – 1 szt.
2Samochód ciężarowy ZIŁ wywrotka – szt.1
3.Samochód osobowy STAR wywrotka – szt. 1.
4.Samochód osobowy FIAT 126 p – szt.1
5.Samochód TRABANT – szt.1
6.Samochód ciężarowy JELCZ z przyczepą – szt.1
5)Kamieniołom
1.Samochód osobowy Trabant – szt.1
2.Samochód ciężarowy JELCZ z dużą naczepą – szt.1
3.Koparka gąsienicowa – szt.2
4.Samochód ciężarowy KRAZ wywrotka – szt.1
5.Samochód ciężarowy KAMAZ wywrotka – szt.1
6 Spychacz gąsienicowy – szt.1
7.Dźwig – szt.1
6)Stacja kolejowa
1.Samochód ciężarowy IFA wywrotka z węglem – szt.1
2.Samochód ciężarowy SKODA wywrotka z węglem – szt.1
3.Samochód osobowy ŁADA – szt.1
4.Samochód osobowy FIAT 126p – szt.2
5.Autobus San H100 – szt.1
6.Samochód dostawczy NYSA (Pieczywo) – szt.1
7.Samochód ciężarowy STAR z przyczepą z drewnem – szt.1
8.Samochód JELCZ z naczepą cysterną – szt.1
9.Widlak – 2 szt.
10Motocykl
7)Zakład przemysłowy
1.Wózek akumulatorowy – szt.1
2.Ciągnik koparka – szt.1
3.Samochód ciężarowy STAR z dużą naczepą – szt.1
Tabor kolejowy ruchomy
1.Zespół wagonów piętrowych Bipa – Rivarossi HRS4215 – szt.4
2.Wagon towarowy kryty KKwho5 214 851 PKP – Roco 66640 – szt.1
3.Wagon towarowy kryty .Gklm(Kdt) 27 51 112 2 634-4 PKP – Roco 56229 – szt.1
4.Wagon towarowy kryty typ Kddet – Fleischmann 531103 – szt.1
5 Wagon towarowy kryty Kddt 27 51 110 0 064-0 PKP – Roco 76852 – szt.1
6.Wagon odkryty wysokoburtowy, węglarka Eas-x PKP – Piko 58725-3 – szt.5
7.Wagon towarowy kryty Kdth 0 113 259 PKP – Fleischmann 533004 – szt.1
8.Wagon towarowy odkryty typ Es (Wddo) – Roco 56269 – szt.3
9.Wagon platforma Pdk 31 PKP – Piko 58759 – szt.1
10 Wagon cysterna typ Rh PKP – Piko 58753 – szt.1
11.Lokomotywa SM42-546 PKP – Piko 59267 – szt.1
12.Spalinowóz SU45-174 PKP – Piko 96301-2 – szt.1
13.Lokomotywa spalinowa ST44-650 PKP – Roco 72970 – szt.1
14.Parowóz Tkt2-59 PKP – Roko 63259 – szt.1
15.Wagony kolejki wąskotorowej z trocinami – szt. 4.
tekst: dyrektor Muzeum Miejskiego w Nowej Soli, dr Tomasz Andrzejewski
