Monitorowanie Środowiska

Azbest

Azbest to minerał odporny na działanie mrozu wysokich temperatur, substancji żrących, wytrzymały na rozciąganie i zgniatanie. Przez ponad 100 lat był wykorzystywany do produkcji bardzo wielu materiałów azbestowo-cementowych. W Polsce jest ok. 14 500 tysięcy ton wyrobów zawierających azbest, głównie w budownictwie.
Dlaczego należy usunąć azbest?
Obecnie azbest zaliczany jest do jednych z najgroźniejszych zanieczyszczeń na Ziemi. Gdy człowiek oddycha powietrzem zanieczyszczonym jego włóknami, docierają one do płuc, skąd już nie da się ich usunąć. Ich szkodliwe działanie może się ujawnić nawet po wielu latach. Im więcej jest włókien azbestu w powietrzu, którym się oddycha, tym większe ryzyko zachorowania na choroby, które może on wywołać.
Włókna azbestu mogą przedostawać się do powietrza w następstwie:
– korozji płyt azbestowo-cementowych,
– uszkodzeń mechanicznych związanych z rozbiórką obiektów i demontażem materiałów zawierających azbest (łamanie, rozbijanie, kruszenie). Oprócz pokryć dachowych mogą to być izolacje, ścianki ogniotrwałe oraz części instalacji elektrycznych i ciepłowniczych.

Szkodliwość włókien azbestowych zależy od ich średnicy i długości. Większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się w górnych drogach oddechowych, skąd są usuwane przez rzęski. Włókna bardzo drobne usuwane są przez system odpornościowy. Najbardziej niebezpieczne są włókna długie (>5 μm), ale cienkie (do 0,01 μm).

Przenikają one do płuc i wbijają się w nie i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują następujące schorzenia:
– pylicę azbestową, raka płuc, oskrzeli, jajników, nerek, krtani, międzybłoniaka opłucnej albo otrzewnej.

Produkcja, import i stosowanie wyrobów zawierających azbest są w Polsce zakazane od września 1998 roku.
Jak uchronić się przed szkodliwym działaniem azbestu?
Azbest dobrze zabezpieczony i nieuszkodzony nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jednak te wyroby azbestowe, które zostały zakwalifikowane do wymiany trzeba natychmiast usunąć. Wszystkie wyroby azbestowe muszą być usunięte do 2032 roku.
Usuwanie azbestu z terytorium Polski
W 2003 r. rozpoczęto realizację rządowego programu, którego głównym celem jest usuniecie stosowanych od wielu lat wyrobów zawierających azbest. realizacja programu jest przewidziana na lata 2003-2032, tak aby z terenu Polski całkowicie usunąć wyroby z azbestem w sposób niezagrażający zdrowiu ludzi i środowisku.
Gmina Nowa Sól – Miasto azbest usuwa już od 2015 roku. Łącznie w latach 2015-2022 przekazano do unieszkodliwienia 238 ton odpadów niebezpiecznych zawierających azbest.
Gdzie w budynku może być azbest?
W Polsce azbest najczęściej wykorzystywano do produkcji:
– pokryć dachów: eternit i papa dachowa,
– płyt elewacyjnych,
– płyt balkonowych,
– drobnych urządzeń w gospodarstwach domowych: żelazka, płytki kuchenne, piece akumulacyjne,rur do instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych, przewodów wentylacyjnych, przewodów kominowych.
Nie usuwaj azbestu samodzielnie!
Jeśli musisz usunąć wyroby azbestowe ze swojego gospodarstwa, nieruchomości, obiektu, pamiętaj, że może tego dokonać specjalistyczna firma, która posiada uprawnienia, odpowiedni sprzęt i przeszkolonych pracowników.
Tylko taka firma może prawidłowo usunąć azbest nie narażając na niebezpieczeństwo Ciebie, Twoich bliskich i podopiecznych oraz sąsiadów.
PRZYPOMINAMY, że:

• właściciel każdego gospodarstwa, nieruchomości, obiektu, ma obowiązek skontrolować, czy na jego terenie znajdują się wyroby azbestowe oraz dokonać oceny ich stanu technicznego. Wyroby zawierające azbest, zakwalifikowane do wymiany muszą być usunięte, natomiast wyroby nieuszkodzone, mogą być bezpiecznie użytkowane do momentu kolejnej kontroli.
• informację o rodzaju, ilości i miejscach wykorzystywania wyrobów azbestowych, czasie i sposobie ich usuwania oraz czasie i sposobie zastąpienia ich wyrobami nieszkodliwymi przekazuje się odpowiednio:
  – osoby fizyczne – wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta,
  – pozostałe podmioty – (w tym placówki oświatowe) marszałkowi województwa co roku do 31 stycznia.

Gdzie można uzyskać informacje i pomoc?
Wszelkie informacje na temat usuwania wyrobów zawierających azbest, w tym informacje o profesjonalnych firmach oraz składowiskach odpadów azbestowych uzyskasz w Komórce Monitorowania Środowiska Urzędu Miejskiego Nowa Sól – II piętro pok. 219, tel. 68 452 60 00 lub drogą mailową ekologia@nowasol.pl