O Nowej Soli

Położona nad Odrą w południowej części województwa lubuskiego Nowa Sól jest 40-tysięcznym miastem powiatowym. Powstanie miasta związane jest z utworzeniem tu ponad 450 lat temu warzelni soli i osady Neusalz (1563). Zadaniem funkcjonującego do początków XVIII stulecia zakładu było dostarczanie na rynek Śląska soli jadalnej, którą sprowadzano w postaci soli morskiej i uzdatniano do spożycia. Nadodrzańskie położenie osady sprawiło, że po zamknięciu warzelni jej mieszkańcy mogli się utrzymać z zajęć, które dawała im rzeka, tj. rybołówstwa, szkutnictwa i przewoźnictwa rzecznego. Te walory miejscowości sprawiły, że w 1743 r. król Prus Fryderyk II nadał Nowej Soli prawa miejskie. Pod koniec XVIII stulecia Nowa Sól weszła na drogę stałego rozwoju urbanistycznego i przemysłowego, który trwał nieprzerwanie ponad stulecie. Na początku XIX wieku za sprawą uruchomionej fabryki nici i huty żelaza miasto stało się liczącym ośrodkiem przemysłowym. W latach 80. XIX w. powstała fabryka mebli, wytwórnia papieru, parowy tartak i fabryka maszyn rolniczych. Znaczącą rolę w żegludze na Odrze odgrywał port przeładunkowy oraz miejscowa stocznia. Rozwinął się również przemysł przetwórczo-spożywczy. Do rozwoju przemysłu przyczyniły się inwestycje komunikacyjne. W 1871 r. za sprawą budowy mostu otwarto stałe połączenie z drugim brzegiem Odry. W tym samym czasie miasto otrzymało połączenie kolejowe z Wrocławiem i Zieloną Górą. Rozwinęła się także strefa usług dla mieszkańców. Powstawały restauracje, gospody i hotele. Właściciele przedsiębiorstw budowali okazałe kamienice, wille oraz fundowali szpitale i biblioteki. Powstawały również osiedla robotnicze. Szczególnie dbano o zieleń zakładając liczne parki. 

Po zakończeniu I wojny światowej, pomimo trudności ekonomicznych prowadzono nadal śmiałe inwestycje miejskie, budując m.in. szpital, nowy most odrzański i osiedla mieszkaniowe. 

W 1945 r. miasto znalazło się w granicach Polski i zostało zasiedlone przez ludność polską. W pierwszych latach powojennych Nowa Sól znajdowała się w granicach powiatu kożuchowskiego i województwa dolnośląskiego (od 1950 r. – zielonogórskiego). W 1953 r. miasto stało się siedzibą powiatu, który funkcjonował do reformy administracyjnej w 1975 r. Nowy powiat nowosolski utworzono w 1999 r. 

W 2 połowie XX stulecia nadal funkcjonowały w mieście dawne zakłady przemysłowe – fabryka nici, huta żelaza, stocznia i port przeładunkowy na Odrze. Rozwinęły się także nowe gałęzie przemysłu. W latach 70. i 80. Nowa Sól należała do z najbardziej uprzemysłowionych miast w tej części Polski. Obszar miasta uległ podwojeniu za sprawą zagospodarowywania terenów na zachód od Nowej Soli i budowy nowych osiedli mieszkaniowych. Dynamiczny rozwój miasta zahamowany został w końcu stulecia. Skutkiem przemian ustrojowo-gospodarczych było załamanie ekonomiczne i zamknięcie wiodących zakładów przemysłowych. Na początku XXI stulecia kryzys został przezwyciężony i miasto weszło ponownie na drogę rozwoju. Powstały nowe gałęzie przemysłu a miasto objęto programem rewitalizacyjnym, który stopniowo zmienia oblicze Nowej Soli. Ważnym aspektem przemian jest ponowne zwracanie się miasta w kierunku Odry, która po dramatycznych wydarzeniach powodzi w 1997 r. za sprawą nowych inwestycji (port turystyczny, biała flota, Nadodrzański Park Rekreacyjny) staje się ponownie miejscem rekreacji nie tylko nowosolan.

(opracowanie dr Tomasz Andrzejewski, Muzeum Miejskie Nowa Sól)


Nowa Sól kiedyś i dziś

plakat z logami miasto na fali, konkurs nasz zabytek oraz fundacja most the most

Dla mieszkańca

Urząd Miejski

Edukacja

Kultura

Organizacje pozarządowe

Samorząd

Sport

Turystyka

Sprawy społeczne

Komunikacja

O Nowej Soli

Flaga i Godło Polski z podpisem Dofinansowano ze środków Budżetu Państwa