Czy kieliszek może ważyć więcej niż zdrowie, bezpieczeństwo, życie? W Nowej Soli nie zadajemy już tego pytania – odpowiadamy. Nowa kampania społeczna Świadomy Wybór to głos rozsądku w czasach, gdy normalizujemy to, co nie powinno być normą. To poruszający apel o odpowiedzialność, którego celem jest przebudzenie świadomości. zanim będzie za późno…
Miasto, które dotąd znane było z odważnych decyzji inwestycyjnych i dbałości o rozwój, dziś zabiera głos w sprawie równie ważnej: zdrowia psychicznego, bezpieczeństwa społecznego i przyszłości najmłodszych.
Alkohol to nie tylko wybór. To społeczny koszt
– Przestajemy udawać, że nie widzimy. Alkohol to problem, który dotyka nas wszystkich – mówi Beata Kulczycka, prezydent Nowej Soli. – Zbyt długo traktowaliśmy to jako prywatną sprawę. A przecież skutki picia widzimy na ulicy, w rodzinach, w szkołach. Musimy działać. Mądrze, z empatią, ale zdecydowanie.
Kampania Świadomy Wybór nie moralizuje. Nie krzyczy. Pokazuje fakty. W sposób przystępny, obrazowy, zrozumiały. W ramach projektu powstało sześć krótkich filmów edukacyjnych, które poruszają kluczowe aspekty związane z nadużywaniem alkoholu: od obecności alkoholu w przestrzeni publicznej, przez jego wpływ na kierowców, młodzież, kobiety w ciąży, po dramaty związane z przemocą domową i demoralizacją nieletnich.
– To nie są abstrakcyjne problemy. One dzieją się tu i teraz. W naszym mieście. W naszych domach – podkreśla Gabriela Juncewicz, koordynatorka kampanii. – Dlatego zdecydowaliśmy się na język prosty, obrazowy, oparty na faktach i prawdziwych sytuacjach. Chcieliśmy, by każdy mieszkaniec mógł w tym znaleźć coś, co go poruszy. I zatrzyma.
Liczby, które budzą niepokój
Inicjacja alkoholowa wśród dzieci następuje już w wieku 11-12 lat, czyli zdecydowanie wcześniej niż jeszcze dekadę temu. Te lokalne obserwacje są spójne z ogólnopolskimi danymi. Jak wskazuje raport ESPAD 2019 (Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach), ponad 30% uczniów w wieku 15–16 lat po raz pierwszy sięgnęło po alkohol przed ukończeniem 13. roku życia [ESPAD 2019, ORE].
Jeszcze bardziej niepokojący jest fakt, że co piąty uczeń samodzielnie kupił alkohol, co może świadczyć o nieskutecznym egzekwowaniu zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim – lub o nielegalnych praktykach niektórych punktów sprzedaży. Taki stan rzeczy potwierdzają dane opublikowane przez Instytut Człowieka Świadomego: 57% nastolatków deklaruje, że zdobyli alkohol bez wiedzy dorosłych [Źródło: mzdrowie.pl, 2023].
Z raportu wynika również, że co trzeci nastolatek (15–16 lat) przyznał, że przynajmniej raz doświadczył upicia się [ESPAD 2019, ORE]. To dane nie tylko porażają. One zobowiązują.
Jeszcze poważniejsze konsekwencje ujawniają się w sferze wychowawczej. Dzieci i młodzież coraz częściej sięgają po alkohol w domach rodzinnych, co może wskazywać na ciche przyzwolenie dorosłych lub brak jasnych granic. Wspomniany raport ESPAD wskazuje, że 78% młodzieży piło alkohol po raz pierwszy w obecności rodziców lub opiekunów [ESPAD 2019, Polska].
Psychologowie alarmują: to nie tylko przykład złamania prawa. To przede wszystkim utrwalanie niebezpiecznego wzorca, w którym alkohol traktowany jest jako naturalny element życia – niezależnie od wieku czy sytuacji. A przecież wiemy, że im wcześniej dziecko sięgnie po alkohol, tym większe ryzyko wystąpienia w przyszłości problemów z uzależnieniem, nauką, relacjami społecznymi i emocjami [Źródło: PAP Mediaroom, 2023].
Młodzież wie, że alkohol uzależnia, ale nie rozumie, jak niszczy organizm, zaburza emocje i relacje, zwiększa ryzyko wypadków i przemocy. Jak mówi Aleksandra Kawszyn, koordynatorka kampanii: – Brakuje wiedzy, ale przede wszystkim brakuje rozmowy. My tę rozmowę zaczynamy.
Od autora projektu: nie chodzi o zakazy. Chodzi o świadomość
Autorem filmów jest Pawel Ilnicki, z High Point Studio, który powiedział nam
– W pewnym momencie przestaliśmy zauważać, jak bardzo alkohol wżarł się w codzienność. Jesteśmy karmieni narracją, że „kultura picia” to element tradycji. Kampania Świadomy Wybór to próba przywrócenia rozsądku. Nie chcemy straszyć. Chcemy, by ludzie zaczęli myśleć zanim sięgną po kieliszek.
Efekty zmian już widać
Warto przypomnieć, że w 2022 roku Rada Miejska w Nowej Soli wprowadziła ograniczenia w nocnej sprzedaży alkoholu w sklepach. Już pół roku później interwencje służb porządkowych spadły o 16%, a po roku – aż o 64%. To dowód na to, że świadoma polityka społeczna działa.
Nowa Sól nie wstydzi się mówić o trudnych sprawach. Nie udaje, że problem nie istnieje. -To, że mówimy głośno o alkoholu, nie oznacza, że jesteśmy „przeciwko” komukolwiek – mówi prezydent Kulczycka. – Jesteśmy za zdrowiem, za bezpieczeństwem.
Alkohol to nie towarzysz, to złudzenie
Choć alkohol może chwilowo poprawić nastrój, w rzeczywistości niszczy sen, pamięć, koncentrację, zdrowie. U kobiet jego skutki są silniejsze ze względu na fizjologię. Tolerancja – tzw. „mocna głowa” – nie chroni przed uzależnieniem, a często prowadzi do iluzji kontroli. W kampanii przypomina się też o trendzie NoLo (No alcohol, Low alcohol) – popularnym wśród młodych ludzi, którzy coraz częściej świadomie rezygnują z alkoholu, wybierając zdrowie, rozwój i wolność.
Nowa Sól daje przykład. I mówi jasno: świadomy wybór to wolność
Świadomy Wybór to więcej niż kampania. To społeczny manifest, który może stać się wzorem dla innych samorządów. Miasto zachęca: obejrzyjcie, rozmawiajcie, udostępniajcie. Niech ta kampania trafi do szkół, domów, urzędów. Niech będzie początkiem prawdziwej zmiany.
Bo alkohol nie może być tłem naszego życia. A wybór, który podejmujemy – powinien być świadomy.
Kampania znajduje się w tym miejscu:
