Święto ustanowione przez Międzynarodową Organizację Pracy w następstwie nieszczęśliwego wypadku jaki miał miejsce 8 sierpnia 1956 roku w kopalni węgla kamiennego w Belgii, w wyniku której śmierć poniosło 262 górników pochodzących z 12 krajów. Jest to najstarsze święto poświęcone osobom niepełnosprawnym w wyniku wypadków przy pracy. Celem Międzynarodowego Dnia Inwalidów i Ludzi Niepełnosprawnych jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na problemy osób z niepełnosprawnościami, walka z bezrobociem osób niepełnosprawnych, a także wykluczeniem społecznym, marginalizacją i dążenie do równouprawnienia. Kluczową kwestią dla właściwego funkcjonowania osób niepełnosprawnych jest integracja społeczna, czyli głośne Tak dla różnorodności – Tak dla niepełnosprawności.
Pierwsze obchody tego święta w Polsce odbyły się w 1959 r., a ich inicjatorem był Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Związek działa poprzez swoje oddziały okręgowe, rejonowe i koła. W Nowej Soli Oddział Rejonowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów funkcjonuje od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku i ma swoją siedzibę przy ul. Parafialnej 4/5. Związek skupia około 1 000 członków i prężnie działa aktywizując i integrując osoby niepełnosprawne i emerytów poprzez organizację wyjazdów i wczasów wypoczynkowych, rehabilitacyjnych, pikników integracyjnych, wycieczek, wieczorków tanecznych i warsztatów rękodzieła. Od wielu lat Oddział realizuje różne zadania publiczne ze wsparciem samorządu i aktywnie włącza się w akcje społeczne.
Ważnym elementem wsparcia osób z niepełnosprawnościami w zakresie ich aktywizacji społeczno-zawodowej są Centra i Kluby Integracji Społecznej, Zakłady Aktywności Zawodowej i Warsztaty Terapii Zajęciowej. Wg diagnozy przeprowadzonej na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2030, przyjętej przez Sejmik Województwa Lubuskiego w dniu 15 lutego 2021 r. – w województwie lubuskim na koniec roku 2019 odnotowano najwyższy wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością. Jednocześnie województwo lubuskie należy do grona województw posiadających najmniejszą liczbę Zakładów Aktywności Zawodowej czy Warsztatów Terapii Zajęciowej. Z informacji przygotowanej przez GUS w grudniu 2020 r. w roku 2019 w Polsce działało 1289 jednostek reintegracji społeczno-zawodowej. W tym samym okresie w województwie lubuskim funkcjonowało 18 Centrów Integracji Społecznej, 5 Klubów Integracji Społecznej oraz 2 Zakłady Aktywności Zawodowej i 19 Warsztatów Terapii Zajęciowej. Te ostatnie funkcjonują także w Nowej Soli i mieszczą się przy ul. Wróblewskiego 9. Prowadzone są przez Stowarzyszenie Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej „Pomóż nie będę sam”. Zostały utworzone w 2006 roku i przeznaczone są dla 60 osób niepełnosprawnych. Stowarzyszenie zatrudnia instruktorów terapii zajęciowej, instruktora zawodu, rehabilitanta, psychologa, muzykoterapeutę, lekarza oraz posiada pełne zaplecze biurowe dzięki czemu realizuje wiele projektów z zakresu sportu, rekreacji, społecznej integracji i aktywizacji zawodowej, w których beneficjentami są dorosłe osoby niepełnosprawne.
Ważną jednostką aktywizującą osoby z niepełnosprawnościami jest również funkcjonujący w Nowej Soli Środowiskowy Dom Samopomocy, który jest domem dziennego pobytu dla 30 osób z zaburzeniami psychicznymi. Ośrodek czynny jest od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 – 15.30. Świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych. Środowiskowy Dom Samopomocy w Nowej Soli podtrzymuje i rozwija u osób z zaburzeniami psychicznymi umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia i funkcjonowania w życiu społecznym, organizuje zajęcia pozwalające na zwiększanie zaradności i samodzielności życiowej.
Geneza święta skłania również, aby przypomnieć o uprawnieniach osób niepełnosprawnych w zakresie zatrudnienia, które wynikają m.in. z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. 2020 r., poz. 426 ze zm.), a także ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz.U. 2020 r., poz. 1409 ze zm.) Akty te przewidują różne instrumenty aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Są to instrumenty skierowane do osób bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu, takie jak np. możliwość podjęcia szkoleń, staży, przygotowania zawodowego dorosłych, prac interwencyjnych czy studiów podyplomowych oraz instrumenty wsparcia skierowane do osób niepełnosprawnych zainteresowanych podjęciem lub prowadzących działalność gospodarczą jak np. jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, czy refundacja składek na ubezpieczenia społeczne dla osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą lub rolniczą. Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do odwiedzenia strony Powiatowego Urzędu Pracy zawierającej podstawowe informacje dla bezrobotnych osób z niepełnosprawnością:
https://nowasol.praca.gov.pl/dla-bezrobotnych-i-poszukujacych-pracy/dla-niepelnosprawnych
